Acid Ascorbic

Vitamin C, hay còn gọi là acid Ascorbic, là một chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, nó có chủ yếu trong trái cây và các loại rau củ. 

Vitamin C tham gia vào thành phần cấu tạo của xương, da và thành mạch. Cũng như các vitamin khác, vitamin C là một hợp chất hữu cơ. Hợp chất hữu cơ là từ chỉ các chất tham gia vào các hoạt động chuyển hoá trong một cơ thể sống và trong thành phần cấu tạo có carbon và oxy. 

Acid Ascorbic là một vitamin tan trong nước, hầu như không thể dự trữ trong cơ thể trừ một lượng rất nhỏ, vì vậy cơ thể cần được bổ sung vitamin C mỗi ngày. 

Vai trò của vitamin C trong cơ thể :

Vitamin C giúp cho việc sản xuất ra collagen, đây là một protein cần thiết cho việc hình thành và bảo vệ răng, lợi, xương, sụn, các đĩa sống (các đĩa sụn nằm giữa các đốt sống), các dây chằng, thành mạch và làn da. Ngoài ra, acid này còn đóng nhiều vai trò quan trọng khác :

- Giúp vết thương mau lành. 

- Tăng sức đề kháng, tránh nhiễm khuẩn.

- Ức chế một số độc chất như khói thuốc lá, và một số chất sinh ung trong thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày.

- Có khả năng làm giãn mạch vì vậy làm giảm nguy cơ tăng huyết áp và các bệnh tim mạch.

- Giúp điều hòa lượng cholesterol trong máu.

- Giúp ngăn ngừa bệnh scurvy (bệnh scorbut hay bệnh hoại huyết), đặc trưng bởi tình trạng mệt mỏi, thiếu máu, sưng khớp, sưng nướu và chảy máu chân răng. Trước đây bệnh thường gặp ở những thủy thủ đi biển lâu ngày vì họ không được ăn rau củ tươi và trái cây. Nhiều thủy thủ đã chết vì bệnh này. Ngày nay, bệnh rất hiếm gặp.

- Giảm nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể - thủy tinh thể của mắt bị mờ đục làm bệnh nhân nhìn không rõ, thường do lão hóa, hoặc do một số bệnh biến dưỡng gây nên.

- Có thể hạn chế hay phòng tránh các biến chứng của bệnh đái tháo đường lên thận, mắt và hệ thần kinh.
- Có thể giúp hạn chế bị cảm lạnh (hạn chế bị nhiễm một số loại virus gây bệnh ở đường hô hấp), tuy nhiên điều này chưa được khẳng định và còn nhiều tranh cãi.

- Giúp hấp thu chất sắt.
- Giảm hàm lượng chì - một loại chất độc trong cơ thể.

Nguồn vitamin C trong thực phẩm :

 Các loại trái cây : cam, chanh, quýt, bưởi, đào, chuối, đu đủ, dâu tây, xoài, dâu tằm, trái kiwi, dứa, dưa hấu, trái mâm xôi, trái nham lê (cranberry), bí ngô, trái hồng, quả anh đào..

Rau củ : măng tây, bông cải, ớt tây đỏ và xanh (hay gọi là ớt Ðà Lạt), bắp cải, cải xoăn, khoai tây, khoai lang, khoai từ, quả bầu bí, các loại đậu, củ cải trắng, hành củ, bắp ngô, bí ngô, cà rốt, cần tây, bắp cải muối

Nguồn vitamin C trong thực phẩm : 

Các loại trái cây : cam, chanh, quýt, bưởi, đào, chuối, đu đủ, dâu tây, xoài, dâu tằm, trái kiwi, dứa, dưa hấu, trái mâm xôi, trái nham lê (cranberry), bí ngô, trái hồng, quả anh đào..
Rau củ : măng tây, bông cải, ớt tây đỏ và xanh (hay gọi là ớt Ðà Lạt), bắp cải, cải xoăn, khoai tây, khoai lang, khoai từ, quả bầu bí, các loại đậu, củ cải trắng, hành củ, bắp ngô, bí ngô, cà rốt, cần tây, bắp cải muối.

Thảo mộc : củ tỏi, xà lách xoong.
Một số thực phẩm khác như sữa, thịt (nhưng với hàm lượng nhỏ).

Nhu cầu vitamin C hàng ngày (tính theo miligram)

Trẻ sơ sinh đến 1 tuổi : 30 - 35 mg.
Trẻ từ 1 đến 3 tuổi : 40 mg.
Trẻ từ 4 đến 10 tuổi : 45 mg.
Phụ nữ có thai : 75 - 90 mg.
Phụ nữ đang cho con bú : 75 - 90 mg.
Người hút thuốc : 100 mg.

Bệnh nhân bị đái tháo đường, người già, bệnh nhâ bị stress và dị ứng : có thể dùng tới 200 mg một ngày tuỳ theo toa của bác sĩ.

Trung bình, người khoẻ mạnh cần 60 mg, ngoại trừ một số chỉ định riêng.(1 mg = 1/1000 g 1g = 0.0353 ounce) 

Tác dụng phụ khi dùng quá liều :

Dùng quá liều vitamin C, bạn có thể bị tiêu chảy, buồn nôn, ngứa da, tiểu buốt tiểu gắt, tăng thải trừ chất đồng ra khỏi cơ thể.

Có nhiều bằng chứng cho thấy, hấp thu nhiều vitamin C làm tăng nguy cơ lắng đọng tại thận và gây sỏi thận. Những bệnh nhân bị dư thừa sắt (Fe) trong cơ thể như bệnh thiếu men glucose-6-phosphate dehydrogenase (men G6PD) (một bệnh di truyền, làm màng hồng cầu kém bền, hồng cầu dễ vỡ, phóng thích sắt vào trong máu) hay do những nguyên nhân khác, nên cẩn trọng khi sử dụng vitamin C vì nó có tác dụng tăng hấp thu sắt (nếu quá nhiều sắt trong cơ thể sẽ thâm nhiễm vào các cơ quan khác gây tổn thương các cơ quan trong cơ thể).

Ngộ độc vitamin C :

Trong phòng thí nghiệm, người ta đã ghi nhận vitamin C có thể làm tăng tổng hợp các chất gây độc cho gen (ADN). Nếu những chất này được tạo ra với một lượng nào đó, nó có thể gây đột biến gen, từ đó phát triển bệnh ung thư.

Tương tác thuốc :

Acid ascorbic có thể gây một số tương tác khi dùng chung với một số thuốc. Vì vậy khi dùng vitamin C, bạn nên cần thận đọc kĩ hướng dẫn dùng, các chỉ định và chống chỉ định in trên bao bì. Nếu nghi ngờ về một tương tác thuốc nào có thể bạn đang bị thì cần tham khảo thầy thuốc ngay.
- Củ tỏi, xà lách xoong.
Một số thực phẩm khác như sữa, thịt (nhưng với hàm lượng nhỏ)
(Theo VNDOC's Blog sưu tầm)