| Bước 1: người thứ nhất dùng hai tay giữ ở dưới cằm cố định đầu và mũ nạn nhân |
- Phải khẳng định đội MBH không có nghĩa là làm giảm tai nạn giao thông (TNGT), nhưng độ nặng tổn thương sọ não trên các nạn nhân đã giảm hẳn. Thực tế có một số trường hợp đi xe đạp bị TNGT cũng chấn thương sọ não. Tại nhiều nước trên thế giới luật rất nghiêm, người đi xe đạp cũng phải đội mũ, kể cả trẻ em chạy chơi trong các công viên cũng đội MBH.
| Bước 2: người thứ hai mở khóa mũ và sau đó luồn tay giữ cố định đầu (bước 3) |
| Bước 4: người thứ nhất kéo mũ nhẹ nhàng ra khỏi đầu và chú ý đừng để đầu xê dịch khi kéo mũ ra (bước 5) |
| Bước 6: cố định cổ bằng nẹp cổ hay bất cứ phương tiện gì có sẵn để tránh làm xê dịch đầu khi di chuyển cấp cứu |
* Thưa bác sĩ, tại TP.HCM gần như 99% có đội MBH, nhưng vì sao số chấn thương sọ não còn khá cao?
- Tại TP.HCM gần như 100% có đội MBH, nhưng trên quốc lộ, tỉnh lộ, đi ban đêm, các khoảng đường trống không có cảnh sát giao thông... thì còn nhiều người không đội MBH. Qua khai thác cho thấy rất nhiều bệnh nhân ở tỉnh không đội MBH, và tại BV Chợ Rẫy đa số chấn thương nặng là từ các tỉnh chuyển về. Vừa qua chúng tôi chưa điều tra chi tiết trên từng bệnh nhân là có đội MBH, không đội MBH, đội MBH đúng qui cách hay không, khảo sát mức độ tổn thương... Hiện nay mới bắt đầu thực hiện và từng chi tiết sẽ được ghi rõ.
| BS TÔN THẤT QUỲNH ÁI - trưởng khoa cấp cứu BV Chợ Rẫy - nói: Cần lưu ý là khi có đội MBH, chắc chắn có 60-80% được bảo vệ cái đầu, chứ không phải hoàn toàn 100% vì còn tùy thuộc cơ chế chấn thương, tốc độ của mỗi bên, lực va chạm, đụng cách nào, ngã xuống ra sao... Có người đi bộ coi như không có tốc độ gì cả, nhưng bị người đi xe gắn máy chạy nhanh tông chết! |
Khi chọn MBH, bạn cần lưu ý không được quá chật, cũng không quá rộng, nên chọn vừa hoặc hơi rộng chút xíu, vì khi đập xuống mặt đường, va vào một vật cứng, - nhờ tác dụng xoay làm giảm lực tác động trực tiếp vào não (giống chiếc nón sắt của quân đội, khi đạn bắn vào có tác dụng xoay làm giảm lực của viên đạn). Kế đến lớp xốp là vùng đệm rất quan trọng, vì chính phần xốp này bảo vệ lực tác động bên ngoài vào não, tránh cho não bộ bị va chạm mạnh vào xương sọ khi xảy ra va đập. Cấu trúc này cũng giống như đầu chúng ta: ngoài cùng là tóc có tác dụng xoay để giảm lực, kế đến là lớp mô liên kết để giữ đệm, xương sọ là phần cứng để bảo vệ não bên trong. Do vậy không nên tháo bỏ lớp xốp.
Để đội MBH đúng qui cách: phải cài dây và cài khóa chặt dưới cằm (chỉnh dây quai sao cho vừa khít, có thể đưa hai ngón tay vào) để khi té xuống nón không bị văng ra, nếu cài lỏng quá khi té xuống nón văng ra thì không còn tác dụng bảo vệ nữa. Nhiều trường hợp đội MBH không cài dây, khi gặp tai nạn nón văng ra, đầu vẫn chấn thương, coi như nón không có tác dụng gì cả.
* Tháo MBH cho nạn nhân bị TNGT đang là vấn đề được đặt ra vì nếu tháo không đúng cách sẽ gây tổn thương nặng thêm cho nạn nhân, đặc biệt là tổn thương cột sống cổ dẫn đến liệt tứ chi.Nếu gặp người bị nạn, chúng ta phải làm gì?
- Nguyên tắc chung cho tất cả các trường hợp chấn thương đầu là phải cố định đầu để tránh tổn thương cột sống cổ do bị xê dịch, vì lúc đó không có bác sĩ tại hiện trường. Tuy nhiên khi nạn nhân có đội MBH thì chúng ta càng phải chú ý hơn nữa để tránh làm tổn thương cột sống cổ.
Trước khi gỡ MBH cho nạn nhân, phải chú ý xem họ có bị nghẹt đường thở hay không. Ưu tiên một là giải quyết đường thở. Để tháo mũ nên có hai người cùng thực hiện sáu bước cần thiết (xem ảnh).
Đội mũ sai, khả năng bảo vệ còn 30%
Theo nghiên cứu do bác sĩ Đồng Văn Hệ, khoa phẫu thuật thần kinh (Bệnh viện Việt Đức), tiến hành trên 11.000 người, có trên 88% người đi xe máy đội mũ bảo hiểm sai qui cách. Tại năm trục giao thông chính và các cửa ngõ ra vào thủ đô Hà Nội, các nghiên cứu viên đã đứng ở ngã tư, ngã năm có đèn giao thông chờ mỗi khi đèn đỏ để quan sát và thấy rằng phần lớn người lưu thông có đội mũ bảo hiểm nhưng không cài quai, cài quai ngược, để quai lỏng, quai mũ ở vị trí cổ... Chính vì vậy, 3/5 ca chấn thương sọ não vào khoa phẫu thuật thần kinh hôm 26-12 đã bị văng mũ ra khỏi đầu ngay khi bị ngã. Một người trong số này chấn thương rất nặng, hai người khác có thể phải sống tàn tật suốt phần đời còn lại.
"Số ca chấn thương sọ não có còn chút ít, trước 40-45 ca/ngày, nay còn 30 ca/ngày. Nhưng nếu đội mũ không đúng qui cách, khả năng bảo vệ chỉ còn khoảng 30%" - bác sĩ Hệ cho biết.
Cách đội mũ đúng, theo bác sĩ Hệ, là phải để quai mũ ở vị trí cằm, nếu không có miếng cố định quai tại cằm, quai mũ phải có hai dây để cố định quai mũ tại cằm, đội mũ vừa đầu. Nếu để quai mũ ở vị trí cổ, trường hợp gặp tai nạn, nạn nhân có thể bị thêm các tổn thương khác như đốt sống cổ, động mạch cảnh, thực quản hoặc khí quản. Các tổn thương động mạch cảnh rất nguy hiểm bởi khó phát hiện nhưng có thể khiến nạn nhân bị liệt.
Tuoitre
0 comments:
Post a Comment