Ăn gì cho tinh mắt

Khi về già, điều các cụ thường lo nhất là mắt không còn tinh tường như trước. Đối với những người mắc các chứng bệnh khác như tiểu đường, cao huyết áp càng có nhiều nguy cơ giảm thiểu chức năng thị giác...

Người cao tuổi và bệnh mắt

Với các cụ lớn tuổi thì rất sợ bị "đục thủy tinh thể" còn gọi là mắt "cườm". Mắt người bệnh như có mây che, người khác nhìn vào cũng có thể thấy được hạt "cườm" ngay giữa đồng tử. Thường chứng bệnh này bắt đầu xuất hiện ở những nguòi trên 60 tuổi, và mấy năm gần đây đã được chữa trị bằng phẫu thuật rất có hiệu quả, đem lại ánh sáng, trả lại chất lượng đời sống cho bệnh nhân.

Không phải chỉ chờ đến khi mắc bệnh mới chữa trị, các cụ vẫn có thể phòng ngừa bằng chính những thực phẩm hằng ngày với nếp sống lành mạnh

Về ăn uống

Để giữ cho thủy tinh thể luôn trong sáng, ngoài việc ăn theo tháp dinh dưỡng cân đối, nhiều công trình nhấn mạnh là thức ăn cần cung ứng dồi dào ba sinh tố có tính kháng oxy cao là Vitamin C, E, và Bêta-caroten.

Mỗi ngày 1 ly cam vắt 240ml, 2 trái cam hay 150g dâu tây cũng đủ cho nhu cầu vitamin C hằng ngày của người cao tuổi.

• Vitamin C, theo TS. Allen Taylor, phụ trách phân khoa Dinh dưỡng và Lão hóa thủy tinh thể thuộc Trung tâm Dinh dưỡng con người của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ tại Đại Học Tufts ở Boston "rõ ràng làm giảm nguy cơ bị đục thủy tinh thể đối với những người ăn vào nhiều Vitamin C theo bữa ăn của họ ít nhất phải gấp đôi cấp lượng khuyến cáo (RDA): 90mg cho nam, 75mg cho nữ và mức lượng vitamin C cao nhất uống vào không có biểu hiện đối nghịch là 2.000mg. Chỉ với thức ăn, liều gấp 2 RDA có thể là 1 ly cam vắt 240ml, 2 trái cam hay 150g dâu tây Đà Lạt. Cụ nào còn thích hút thuốc cần thêm 35mg để bù lại mức stress oxy hóa cao hơn nguòi không hút.

• Vitamin E, RDA mới được ấn định là 15mg/ngày: Các thức ăn giàu Vitamin E tự nhiên như hạnh nhân (almonds, các sản phẩm từ ngũ cốc có tăng cường Vitamin E (fortified cereals), gạo lức, bơ đậu phọng, hạt hướng dương...

• Bêta-caroten, ngoài cà rốt còn có các rau trái màu vàng cam như: bí đỏ, khoai lang vàng... Các rau trái sau đây thực sự đứng hàng đầu top ten về hàm lượng bêta-caroten trong 100g:

Tên thực phẩm	Bêta-caroten trong 100g thực phẩm
1. Gấc	52520
2. Rau ngót	6650
3. Ớt vàng to	5790
4. Rau húng	5550
5. Tía tô	5520
6. Rau dền cơm	5300
7. Cà rốt	5040
8. Cần tây	5000
9. Rau đay	4560
10. Rau kinh giới	4360

Những nét chính của chế độ ăn cho người cao tuổi dựa vào 4 nhóm thức ăn:

Nhóm thực phẩm	Số phần/ngày	Phần ăn điển hình
Ngũ cốc	4 phần	- 1 lát bánh mì - 1 chén ngũ cốc "ăn liền" - 1/2 chén ngũ cốc nấu chín, nui, cốm khô
Rau/Trái cây	4-10 phần	- 1/2 chén nấu chín hay ép - 1 chén tươi sống
Thịt/Thức ăn thế thịt	2 phần	- 2oz. thịt, cá, gà, vịt (# 57g) - 2 trứng - 2 oz. phô-mai (# 57g) - 1/2 chén phô-mai tươi - 1 chén đậu phộng - 4 muỗng canh bơ đậu phộng
Sữa/Sản phẩm từ sữa	2-3 phần	- 1 ly sữa (8oz. = 225ml) - 1 ly yaourt (8oz. = 225g) - 1/2 lát phô-mai (>40g)

Tháp dinh dưỡng cho người lớn tuổi (trên 70 tuổi) có các điểm đáng lưu ý sau:

• Đáy tháp, trước cả nhóm thực phẩm cơ bản, dành cho nước với biểu tượng 8 ly nước, trong ngày mỗi 2 tiếng cần uống 1 ly nước.

• Vai trò của chất xơ được đề cao. Nhóm thức ăn nào không có sẵn chất xơ có thể bổ sung. Xơ không hòa tan và xơ dạng hòa tan như pectin, Inulin, oligofructose... đều nên thêm vào bữa ăn cho đủ 30g/ngày.

• Các sinh tố, nếu bữa ăn đơn thuần không đem lại đủ thì cần bổ sung thêm, nhất là sinh tố D, A, E, bêta-caroten... do tính cách kháng oxy hóa và chống lại các gốc tự do của chúng.

Những điều cần tránh

• Lạm dụng rượu. Thỉnh thoảng uống một cốc rượu chát 100ml hay một lon bia thì không sao, nhưng thường xuyên thì không nên, vì người nghiện rượu dễ bị đục thủy tinh thể hơn người không bao giờ uống rượu.

• Thuốc lá: Khói thuốc không chỉ làm mờ không gian mà còn có nguy cơ làm đục luôn thủy tinh thể của người hút vì trong khói thuốc hít hay nuốt vào có những chất độc gây tổn thương cho thủy tinh thể.

• Tia cực tím hay bức xạ khác phát ra từ máy chụp hình X-quang hay từ lò vi ba. Khi ra đường, nguòi lớn tuổi bảo vệ mắt nên đội nón có vành che và kính mát có tráng lớp cản tia cực tím (UV protection). Cẩn thận, khi lò vi ba hay máy chụp hình X-quang bật lên cũng nên nhắm mắt lại hay quay về hướng khác, để tránh tia bức xạ xuyên qua thủy tinh thể gây tổn thương.

Khi đau nên dùng thuốc giảm đau như: aspirin, ibuprofen, aceto-minophen (= paracetamol) vì so với người không dùng thuốc giảm đau nguy cơ bị "cườm mắt" của họ chỉ bằng nửa. Đục thủy tinh thể có liên quan tới mức đường huyết cao và bệnh nhân tiểu đường dễ bị "cuòm mắt" hơn người thường. Người ta đã chứng minh rằng các thuốc giảm đau như aspirin có khả năng điều hòa huyết đường lượng, giảm tốc độ cơ thể sử dụng đường.

BS. Nguyễn Lân Đính