Số nạn nhân của sữa bột chứa melamine tại Trung Quốc đang tăng lên từng ngày. Trong khi đó tại TP.HCM, nhiều nơi vẫn bày bán sữa bột không có nhãn mác, xuất xứ. Nguy cơ ảnh hưởng trên sức khỏe từ sữa kém chất lượng là rất lớn. ThS-BS Đào Thị Yến Phi - ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, cho biết:
- Melamine hay cyanurotriamide (C3H6N6 ) là một hợp chất hóa học tan rất ít trong nước, khi hòa trong nước cùng với bột sẽ tạo thành một hỗn dịch hơi sánh, trắng đục như sữa. Đây là chất thường được sử dụng để sản xuất các thành phần của plastic (đồ nhựa, keo dán...).
Do trong công thức có lượng nitơ cao (6N), nên khi xét nghiệm bằng phương pháp đồng vị phóng xạ thì kết quả thu được tương tự như kết quả thử nghiệm một thực phẩm có nồng độ “protein” cao. Thực chất nitơ trong melamine là một non -protein nitrogen, tức nitơ không phải chất đạm, cho nên nó không có tác dụng dinh dưỡng như chất đạm. Ngược lại, sau khi vào cơ thể, chính lượng nitơ cao này sẽ dẫn đến tình trạng ngộ độc cấp do tăng amoniac cấp tính và suy thận cấp. Nếu hàm lượng đưa vào cơ thể ít và kéo dài sẽ tích tụ lại gây sỏi thận và cuối cùng dẫn đến suy thận.
Do sữa là thực phẩm chính ở trẻ em (chiếm 40-100% khẩu phần hằng ngày) nên số lượng nhận vào cơ thể nhiều hơn và nguy cơ tích tụ chất độc nhiều hơn. Ở trẻ em gan thận còn rất yếu nên khả năng thải độc kém hơn người lớn, trọng lượng cơ thể lại thấp, do đó nguy cơ ngộ độc ở trẻ em luôn cao hơn người lớn.
* Thưa bác sĩ, vậy ngộ độc đến bao nhiêu thì gây tử vong?
" Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, tốt nhất là cho bú mẹ hoàn toàn, bởi không có nguồn sữa nào tốt và an toàn cho trẻ bằng sữa mẹ."
- Dù ngộ độc cấp hay mãn, có thời gian thành lập sỏi thận hay không, nguyên nhân dẫn đến tử vong là do suy thận, trong bệnh cảnh bí tiểu, rối loạn chuyển hóa, suy hô hấp, ngộ độc thần kinh.
Cách đây mấy năm, thị trường thú cưng ở Mỹ cũng có một đợt náo động cảnh báo không sử dụng thức ăn nhập khẩu từ Trung Quốc, vì mèo cũng bị chết do sỏi thận bởi chất này được phát hiện trong thực phẩm dành cho thú nuôi.* Cách đây 3-4 năm, tại Trung Quốc cũng xảy ra sự kiện do dùng sữa bột giả, hàng trăm trẻ suy dinh dưỡng và 13 ca tử vong. Nguyên nhân từ đâu?
- Để hạ giá thành sản phẩm, người ta trộn bột whey và đường cát xay mịn vào sữa (bột whey là thành phần còn lại ở trong sữa sau khi tách bỏ hết chất béo và làm bay hơi nước, vì vậy cũng không còn vitamine tan trong chất béo và vitamine tan trong nước; chất này thường dùng làm thực phẩm ăn kiêng, vì ít năng lượng và no dai). Như vậy sữa này không đủ thành phần đạm, thiếu tất cả vitamine và quá thừa chất đường. Trẻ bú sữa này kéo dài sẽ bị suy dinh dưỡng thể phù. Nhìn bên ngoài thấy bé có vẻ mập mạp, nhưng thực chất là bị phù, bé hay mệt mỏi, bứt rứt, giảm đề kháng nên dễ bị bệnh, xơ gan nhiễm mỡ, suy tim suy thận cấp.
Đầu năm nay tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 có một bé 9 tháng tuổi nhập viện do tiêu chảy nhiễm trùng. Các bác sĩ phát hiện bé bị suy dinh dưỡng thể phù, gan bắt đầu to, xơ cứng và nhiễm mỡ. Mẹ bé cho biết hoàn cảnh gia đình rất khó khăn, chồng chết khi chị mang thai sáu tháng. Mẹ không có sữa, nghèo, đành mua sữa trong bịch nilông cột dây thun cho con... Như vậy, sữa không đạt chất lượng cũng đang có mặt trên thị trường VN.
Sữa bột giả đa số làm theo công thức này (bột whey + đường + một phần sữa), bé uống vô không đủ dinh dưỡng, giống như bé bị bỏ đói thường xuyên chỉ cho uống nước đường. Đó là chưa kể mua phải sữa cận hay quá hạn sử dụng, sữa trong bao bì nhưng không đạt chất lượng... đều không đủ yêu cầu về dinh dưỡng làm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Với những loại sữa bảo quản không tốt, bị nhiễm bẩn, nhiễm khuẩn, có thể là nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm, nhiễm trùng tiêu hóa... cho trẻ.
* Như vậy, cần lưu ý những gì khi chọn mua sữa?
- Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, tốt nhất là cho bú mẹ hoàn toàn, bởi không có nguồn sữa nào tốt và an toàn bằng sữa mẹ. Trẻ trên 6 tháng tuổi đã bắt đầu ăn giặm và nếu cho ăn đúng cách cộng với sữa mẹ cũng đạt đủ nhu cầu dinh dưỡng cần thiết cho bé.
Với những trẻ không có sữa mẹ hoặc sữa mẹ không đủ, bắt buộc giặm thêm sữa ngoài thì cách tốt nhất vẫn là lựa chọn sữa được sản xuất từ những công ty có uy tín, sản phẩm có đăng ký chất lượng và được kiểm tra thường xuyên. Chỉ chọn mua sản phẩm ở nơi bán tin cậy, bao bì nguyên vẹn, sữa còn hạn sử dụng, được bày bán trong điều kiện bảo quản phù hợp (nhiệt độ 18-20OC, khô ráo, không có ánh nắng trực tiếp chiếu vào). Sữa để trong tủ kính phơi ngoài nắng dù bao bì còn nguyên vẹn, hạn sử dụng còn nhưng chưa chắc các thành phần trong sữa đảm bảo chất lượng.
Tuyệt đối không sử dụng các loại sữa không nhãn mác, nhãn mác in lem nhem không đúng yêu cầu, không có địa chỉ nơi sản xuất, đóng gói trong bao bì thô sơ. Chúng ta không đặt nặng vấn đề mua sữa đắt tiền, nhưng vấn đề an toàn nằm ở chỗ sữa phải được quản lý về chất lượng.
* Nếu mua sữa còn trong hộp, còn hạn dùng, có cách nào phát hiện các dấu hiệu bất thường?
- Sữa bột tốt có màu vàng nhạt, hạt rất mịn nhưng không vón cục, có mùi thơm của sữa. Sữa trộn bột whey và đường nhiều rất dễ vón cục và không có mùi sữa. Sữa tốt cho vô nước ấm 50-60OC thì hòa tan rất nhanh và tạo thành dung dịch đồng nhất, không có lợn cợn. Những loại sữa trộn bột whey và đường thường bị vón cục, khi quậy trong nước khó hòa tan và dung dịch sữa sau khi khuấy bị lợn cợn.
Blog Sức Khỏe VNDOC tổng hợp nghiều nguồn-TT-NLĐ-TN
0 comments:
Post a Comment